Nến - cách làm - ứng dụng

Cách làm nến đơn giản

Nguyên liệu: parafin lỏng (C20-30) (95%), màu, hương liệu (1%), acid stearic (4%). Sáp mua về có dạng hơi rắn, đun nhẹ cho chảy rồi cho acid stearic vào, khuấy 1 lúc được hỗn hợp lỏng nhưng hơi sệt, cho màu và hương liệu vào, trước khi nến đông lại có thể bỏ vật trang trí vào tuỳ ý, cuối cùng cắm dây nến và đợi nến khô. 

Thông dụng nhất làm đèn cầy là parafin và Stearin. Parafin là sản phẩm từ dầu mỏ có màu trắng trong ; Stearin từ mở bò có màu trắng đục. Hai chất này đều dễ nấu chảy và khi để nguội lại thì đặc cứng. Người ta có thể dùng riêng mỗi chất hoặc có thể hổn hợp và có thể pha thêm sáp ong, đèn cầy cũ, vụn, gẫy ....

Sau đây là đặc tính của 2 nguyên liệu cơ bản:

Parafin: Parafin nguyên chất có thể làm đèn cầy ngay được. Đèn Parafin cháy sáng, không khét nhưng có yếu điểm là khi đốt dễ bị cháy dính với nhau hoặc khi chảy nóng mềm cong gục xuống, cần pha thêm Oxit Manhê cho cứng thêm. 

Stearin: Ngoài Stearin, trong mỡ bò có mỡ lỏng, glycerin cần được tách ra trước khi làm đèn cầy, nếu không đèn cầy hay chảy và cháy khét, nhiều khói. Người ta trộn mỡ bò với vôi và acid sulfuric, sau đó cho vào bao bố ép mỡ để tách mỡ lỏng và Glycerin, phần đặc còn lại dùng làm đèn cầy.

Màu: Đèn cầy làm bằng chất Stearin màu trắng đục thường để nguyên màu. Khi pha chế Stearin với parafin, sáp ong người ta mới pha với màu đỏ, màu xanh, màu vàng,.. Hoá màu thuộc loại chất tan trong dầu mỡ để có thể tạo màu cho đèn cầy.

Tim đèn: Dùng 3 tao chỉ thắt bính rồi thui sơ trên ngọn lửa cho cháy sạch lông chỉ ; hoặc se chỉ nhưng không se chặt quá rồi ngâm vào thau dung dịch hoá chất gồm acid Boric, Sulffat Amôn và nước. Nhờ có ngâm hoá chất, nên khi đốt nến đến đâu, tim ngã cong đến đó, do đó ngọn đèn cháy dễ dàng, toả ra ánh sáng trắng.

Đổ khuôn: Khuôn làm bằng kẽm hoặc thau cuốn thành ống tròn, đầu túm lại, ở giữa có lỗ để căng tim đèn. Khuôn đèn cầy được ngâm trong nước ấm 500C. Đổ nguyên liệu vào khuôn trong điều kiện khuôn ấm, nguyên liệu đảm bảo độ chảy lỏng, đều. Sau đó đèn tự cứng dần theo nước nguội. Để sản xuất nhanh (giảm thời gian nước nguội) người ta thiết kế hệ thống khuôn trong thùng đựng nước ngâm, phía dưới đáy có vòi tháo nước, phía trên có vòi dẫn nước vào. Khi rót nguyên liệu vào khuôn thì nước trong thùng ấm; sau khi rót xong, tháo nước ấm ra và dẫn nước nguội vào. Đèn cầy mau nguội và nhót lại rút ra dễ dàng. Nếu lòng khuôn không được láng, đèn trút ra khó, người ta nhúng nhanh khuôn vào nước ấm (để lớp ngoài mềm, nhót) rồi rút nhanh đèn ra.Đánh bóng: Khi đèn nguội và cứng, dùng loại nỉ mềm, mịn. Thấm cồn 900 lau nhẹ, đèn sẽ bóng láng.

Ra cửa hàng hoá chất hỏi mua parafin, mua phẩm màu như methyl xanh, eosin màu đỏ, methyl tím làm màu. mua thêm chất thơm như tinh dầu hoặc nước hoa, tinh dầu tan tốt hơn, đập nhỏ parafin giã cùng tinh dầu và màu trộn lên, cho vào đun cách thuỷ, khuấy đều và gạn bọt. 

Bấc nến có thể mua những chỗ sợ lanh, hoặc bấc đèn dầu rồi tước bớt ra, có thể ngâm cùng dung dich KNO3 hay KClO3 bão hoà để nến nổ tí tách, phơi khô và nhúng vào sáp nóng chảy bên trên rồi cuộn lại. Nến để nguội tầm 60*C là đc, đổ khuôn, cắm bấc vào giữ 10'' hoặc lấy miếng bìa đục ra cắm vào để cố định bấc, khuôn hình có thể lấy đất nặn để làm (vì nến ở 60* ko nóng làm chảy đất) tốt nhất là nặn rồi lấy giấy bạc dát trong, ko làm hình đơn giản thì lấy đất nặn rồi lấy thạch cao đổ khuôn. Nến đông lại có thể bị lõm, đổ nến nóng chảy lên để bù

Nguyên liệu : parafin lỏng (C20-30) (95%), màu, hương liệu (1%), acid stearic (4%). Sáp mua về có dạng hơi rắn, đun nhẹ cho chảy rồi cho acid stearic vào, khuấy 1 lúc được hỗn hợp lỏng nhưng hơi sệt, cho màu và hương liệu vào, trước khi nến đông lại có thể bỏ vật trang trí vào tuỳ ý, cuối cùng cắm dây nến và đợi nến khô. 

Tất cả nguyên liệu có thể tìm mua ở chợ Kim Biên.

Có Nến màu đep là chuyện nhỏ ...Ngọn lửa đốt lên có màu theo Nến mới là chuyện to nà ...

Bấc Nến làm bằng vải bong hay sợi lanh - muối vô cơ Natri borat hay natri phosphat . Bắt đầu nhé bấc xe sợi và để bấc khi cháy không để lại tàn bẩn có thể thêm dung dịch natri borat hoặc natri phosphat - phơi khô . Sau đó tiến hành cách bước tạo màu cho ngọn lửa

Tạo màu ngâm bất vào từng dung dịch bão hoà muối vô cơ cần thiết 

Màu TÍM thi ngam vô dd muoi KCl hay KNO3

Màu VÀNG : NaCl ; NaNO3

Màu ĐỎ THẨM : LiCl, LiNO3

Màu ĐỎ GẠCH : CaCl CaNO3

Màu XANH DA TRỜI : CuCl2, CuNO3

Màu XANH NON CHUỐI : BaCl2, BaNO3

....

Sau đó phơi khô bấc và chuyển sang giai đoạn tạo mẫu sáp Parafin

Cách pha chế NẾN ( 2 )

Muốn chế ra nến phải dùng 2 loại nguyên liệu:

- Chất pa-ra-phin hay bạch lạp là sản phẩm từ dầu mỏ 

- Chất sít-te-rin lấy từ mỡ bò. 

Làm nến bằng chất pa-ra-phin thì dễ dàng hơn vì chất liệu này nhập khẩu rất sẵn. Nhưng nếu làm nến bằng chất sít-tê-rin thì có lợi vì mỡ bò có sẵn trong nước và giá rẻ hơn pa-ra-phin. 

I/ làm bằng pa-ra-phin 

Pa-ra-phin nguyên chất có màu trắng trong, có thể dùng làm đèn cầy ngay được. Nến làm bằng pa-ra-phin thắp sáng, không khét, nhưng có nhược điểm là hay chảy, hay cong, khi đốt hay bị gục xuống. 

Làm nến gồm 3 công việc: 

- Làm tim đèn (bấc đèn)

- Pha màu vào pa-ra-phin

- Đổ khuôn 

1. Tim nến làm bằng sợi chỉ vải, se vê sợi chỉ lại với nhau như là se thắt dây, thắt bím. Trước khi se phải nấu sợi trong bồ tạt cho mềm, khi se thành tim rồi lại đem hơ mau tay trên ngọn đèn để đốt cháy hết những sợi lùi sùi. Đọan ngâm tim bấc vào toa thuốc dưới đây trong một giờ, mục đích cho tim dễ cháy, ngọn lửa sáng tỏ, trong xanh và cháy hết không để lại tro. Nếu có tàn tro thì nến sẽ bị chảy một bên và nến sẽ gục xuống. Toa thuốc như sau: 

- Nước lã nửa lít

- Axít bô-ric 5 gam

- Phân diêm (sulfate d’ammoniague) 5 gam 

Ngâm xong vớt ra, vắt hết nước rồi phơi khô. 

2. Lấy phẩm màu đỏ hay xanh, loại màu hóa học tan trong dầu, trộn vào chất pa-ra-phin khi đun chảy chất này. Quậy đều tay để màu ăn đều. Nếu không nhuộm thì nến có màu trắng. 

3. Khuôn nến làm bằng kẽm, hình tròn như cây đèn cầy, một đầu ở dưới thì túm lại, một đầu ở trên thì khoét rộng ra như hình cái rẵnh tròn. Trong rãnh ấy để một miếng kẽm tròn để đậy bít lại. Giữa miếng kẽm có khoét một lỗ nhỏ tròn để luồn dây tim đèn, căng cho thẳng. Hai đầu dây tim đèn thì một đầu luồn ở phía dưới khuôn, chỗ túm lại, còn một đầu thì xỏ vào giữa miếng kẽm trên. Chung quanh lỗ xỏ tim ở miếng kẽm có khoét nhiều lỗ để rót sáp pa-ra-phin vào. 

Cho pa-ra-phin vào thùng tôn, nấu ấm khoảng 50-60 độ cho sáp chảy ra rồi lấy muỗng múc rót vào khuôn. Chung quanh khuôn có nước lạnh bao bọc, sáp sẽ nguội dần. Để độ nửa giờ, sáp sẽ cứng lại và tóp đi nên lấy ra rất dễ dàng. Rút đèn cầy ở khuôn ra, lấy miếng nỉ hay bông gòn tẩm rượu 90 độ bôi lên sáp, đèn sẽ bóng láng, trông rất đẹp. Cắt gọt cho sạch rồi cho vô bao, dán nhãn hiệu để bán. 

II/ Làm bằng mỡ bò stesarine 

Ngoài phương pháp làm nến bằng pa-ra-phin, chúng ta có thể dùng mỡ bò để chế biến ra axit sitêric hay sít-tê-rin để nấu . 

Nến làm bằng sít-te-rin có màu trắng đục, không trong như nến pa-ra-phin. Thường người ta trộn một phần pa-ra-phin với một phần sit-tê-rin, đôi khi cho thêm sáp ong để chế ra các hạng nến khác nhau. 

* Cách thức chế ra sit-tê-rin:

Lấy 100 ki lô mỡ bò đặc, bỏ vào thùng sắt mặt trong bọc chì. Đổ thêm 100 lít nước lã. Pha riêng 15 ki lô vôi bột đã quậy lỏng sẵn với 15 lít nước lạnh đoạn rót từ từ nước vôi ấy vào mỡ bò, và quậy luôn tay cho mỡ bò và vôi ăn với nhau thành một thứ xà bông không tan trong nước. Thôi không đun nữa và để cho mỡ, nước nguội, xà bông sẽ đông cứng lại. Vớt xà bông ấy ra. Còn nước đọng dưới đáy thì đem nấu cô lại để lấy chất gờ-ri-sê-rin. Đem đập xà bông ra từng miếng nhỏ rồi lại bỏ vào thùng sắt bọc chì để nấu sôi với 28 ki lô axit sunphuric đã pha với 40 lít nước lạnh. Axit phải rót vào nước từ từ và không được làm ngược lại. Khi rót axit phải quậy luôn luôn cho đều. Dần dần axit sẽ ăn lấy vôi tạo nên chất thạch cao và lắng xuống đáy thùng, còn chất sit-tê-rin sẽ nổi lên mặt nước. Khẽ vớt mỡ sit-tê-rin ra và làm từ từ, đừng để lộn nước với thạch cao. 

Xong đem loại sạch vôi còn sót trong mỡ bằng cách đem đổ lại sit-tê-rin với một ít axit sunphuric, đun nóng và quậy đều. Vớt sít-tê-rin ra rồi cho vào nước lã và đun sôi thêm 2 lần nữa để xả cho thật sạch vôi và axit còn đọng lại. Đem đun sôi chất sit-tê-rin để rót vào khuôn bằng thiếc, tô, để 24 giờ cho nguội, lấy bao bố mà bọc lại rồi để lên máy cho nước và mỡ lỏng thoát ra. Mỡ lỏng dùng nấu xà bông, phần mỡ đặc còn lại là sit-tê-rin nguyên chất. Chất ấy dùng để làm nến . Có thể để nguyên sit-tê-rin để làm hoặc trộn với pa-ra-phin, hoặc trộn thêm với một phần năm sáp ong trắng. 

Muốn làm cho sáp ong trở nên trắng thì cứ 10 ki lô sáp ong đem nấu cho chảy lỏng rồi pha với 2,5 ki lô dầu thông, quậy đều, đoạn đổ ra nong, vải mà phơi nắng nhiều ngày. 

Cách thức pha màu, làm tim đèn bằng chỉ sợi có tẩm thuốc axit bôric và cách rót sit-tê-rin vào khuôn để đúc thành nến cũng giống như làm nến bằng chất pa-ra-phin.